Dawno, dawno temu.

Powszechnie przyjmuje się, że pierwowzorem koszuli były tuniki noszone przez przedstawicieli koczowniczych plemion z Azji Środkowej. Zostały przejęte najpierw przez Sumerów i Babilończyków, a następnie przez starożytnych Egipcjan. W średniowieczu koszula była jedynym odzieniem dla najuboższych – to w niej wykonywano prace polowe. Dla osób zamożniejszych zaś, pełniła wyłącznie funkcję bielizny.

W tamtych czasach kształt koszuli był bardzo uproszczony. Szyto ją zazwyczaj z niebarwionego lnu, wełny lub konopii. Z wąskiego kawałka tkaniny o szerokości około 70 cm wykrawano kształt przypominający krzyż, a po zszyciu boków oraz rękawów, otrzymywano koszulę w kształcie litery T. Wycięcie pod szyją ściągano tasiemką lub pozostawiano gładkie wykończenie.

W kolejnych wiekach częstym zmianom ulegały długość koszuli, jej kształt oraz kolorystyka. Najpierw poszerzono ją przy pomocy klinów wszywanych głównie pod pachami i ozdabiano ją haftami czy koronkami. Kołnierze i mankiety poddawano recyklingowi, odpruwając lub odpinając je od zniszczonych już koszul. Następnie zaczęto wzbogacać materiał o hafty ze złota czy srebra, a materiał zamieniono m.in. na kolorowy jedwab. Z czasem zaczęto nosić do koszul kaftany i kamizelki oraz ozdabiać je jeszcze silniej – marszczeniami czy falbankami zarówno na froncie, jak i rękawach.

Czasy elegancji

Pierwsze dekady XIX wieku to czas dominacji elegancji i odejścia od barokowych strojnych stylów. Elementem koszuli, który najczęściej podlegał zmianom był kołnierz. Wysoki i sztywny, z narożnikami zachodzącymi na policzki, szeroko wykładany czy stójkowy – stylistyka zmieniała się bezustannie. Po przyzwoleniu na noszenie koszul przez kobiety, w XX wieku zaczęły one również pełnić rolę bielizny pod gorset i zmieniły się w halki.

XIX wiek przyniósł również zmiany w całej konstrukcji koszuli. Jej przód był krótszy niż tył, a całość zapinana była na guziki (dotychczas zakładano ją przez głowę). W kolorystyce dominowała raczej biel, ale z czasem zaczęto jednak wykorzystywać wzory, które wieńczone były białymi kołnierzami i mankietami.

Czas stabilizacji

Krój klasycznych koszul garniturowych w zasadzie nie zmienił się od początku XX wieku. Kolejne dekady przynosiły jedynie nowe rodzaje kołnierzyków, mankietów oraz tkanin, stosowanych do ich szycia. Współczesna koszula choć jest równoprawnym elementem codziennej garderoby, wciąż wraca do swojej bieliźnianej przeszłości. W podręcznikach etykiety nadal widnieje reguła, że prawdziwy gentleman w czasie spotkań biznesowych i towarzyskich nie powinien zdejmować marynarki i pozostawać w samej tylko koszuli. Przez niektórych takie zachowanie może zostać odebrane jako prezentacja własnej bielizny.